آمادگی استانداری برای اسکان موقت سیل زدگان
سیل خوزستان کرونا را به حاشیه برد
زهره افشار
خبرنگار
با گذشت چهار روز از بارش سیل آسا در خوزستان کماکان باقیمانده آب باران و فاضلاب در بیش از دهها واحد مسکونی در شهرهای اهواز، شهر چمران و بندر امام دیده میشود و این در شرایطی است که هشدارها و محدودیتهای کرونایی هم در بالاترین سطح خود قرار دارد. خوزستان سیل زده با شرایط قرمز کرونایی اکنون از همه مرزهای خطر عبور کرده است؛ مردمی که آب فاضلاب به خانهشان رخنه کرده میگویند بیخیال کرونا شدهاند تا زندگی و اثاث و فرش و تلویزیون و یخچالشان را جمع و جور کنند. آنها میگویند ای کاش مسئولان ساعتی خودشان را جای ما میگذاشتند تا ببینند جدا از غم نان و کرونا چه عذابی را تحمل میکنیم؛ شرایط در خانههای آب گرفته بسیار دشوار است؛ از وسایل گرمایشی نمیتوان استفاده کرد، حتی استفاده از سرویسهای بهداشتی در این خانهها نا ممکن است. مردم اهواز، ماهشهر و جراحی اکنون یک خواسته دارند، حل مشکل همیشگی آبگرفتگی و پس زدگی فاضلاب در خوزستان!
در انتظار کمکهای دولتی
«غلامرضا شریعتی» استاندار خوزستان در گفتوگو با «ایران» ضمن تشریح آخرین وضعیت آبگرفتگی در خوزستان تأکید کرد: استانداری آمادگی دارد به هر خانواری که به دلیل ورود فاضلاب به خانهشان امکان زندگی و رعایت پروتکلهای بهداشتی راندارند محلی را برای زندگی موقت بدهد. مردم در هر شهری که با این مشکل مواجه هستند می توانند به فرمانداریها یا هلال احمر مراجعه کنند. وی افزود: مشکل خوزستان در واقع هم دفع فاضلاب و هم بحث جمعآوری و هدایت آبهای سطحی است که خوشبختانه با حمایت دولت و عنایت رهبر معظم انقلاب کار توسعه فاضلاب روی روال خود افتاده است. امسال ۵۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی برای شبکه فاضلاب اهواز اختصاص پیدا کرده است و امیدواریم در سال ۱۴۰۰ هم ۵۰ میلیون یورو دیگر هم اختصاص یابد و همچنین تصفیه خانه فاضلاب غرب اهواز هم با فاینانس ۴۰ میلیون یورویی چین قطعی شده و کار آن در روال اجرایی قرار گرفته است.
استاندار خوزستان تأکید کرد: با ادامه این روند قطعاً ظرف 2تا 3 سال آینده مشکل شبکه فاضلاب حل خواهد شد، اما شریعتی میگوید: ایجاد یک شبکه جامع برای جمعآوری آبهای سطحی که براساس قانون از وظایف شهرداری است حداقل 10 هزار میلیارد تومان تومان اعتبار میخواهد که بدون شک از عهده شهرداری برنمی آید و انتظار داریم دولت در این زمینه کمک کند. وی از رایزنی با مقامهای ملی برای تأمین این اعتبار خبر میدهد و امیدوار است با کمک دولت طرح جامع جمعآوری آبهای سطحی هم همگام با توسعه شبکه فاضلاب پیش برود.
وی خاطرنشان کرد: اهواز شهری واقع در دشت است و مانند مشهد و شیراز و تبریز نیست ،لذا برای هدایت آبهای سطحی به پمپاژ گسترده وابسته است ؛ از سوی دیگر باید بپذیریم که اقلیم خوزستان عوض شده است و ما قبلاً شاهد چنین بارشهای تندری نبودیم و این واقعیت، لزوم توجه ملی به بحث هزینه برای رفع مشکل آبگرفتگی خوزستان را دوچندان میکند. به گفته وی مجموع بارش ماهشهر طی 48 ساعت معادل 170 میلیمتر بوده و این در حالی است که میانگین سالانه بارش این شهر 160 میلیمتر است. از سوی دیگر در اهواز در عرض 2 روز 90 میلیمتر باران آمده که 50 میلیمتر آن در 4 ساعت بوده است. وی گفت: البته اقدامات ضربتی که از سال گذشته در سطح استان انجام شده جواب داده ولی قطعاً این راهکارها کوتاه مدت است و ما باید مشکل را اساسی حل کنیم. وی تصریح کرد: به دنبال بارش آذرماه سال گذشته حدود 10 روز با تخلیه آبها گرفتار بودیم، ولی امسال ماندگاری آب بسیار کاهش یافته به گونهای که در روز سهشنبه تنها در کوی علوی و محله زکیزاده اهواز و مناطقی از شهر چمران و بندر امام کار تخلیه آب از منازل را داشتیم. وی گفت هنوز برآوردی از میزان خسارتها نداریم و اولویت اول ما پاکسازی معابر و تخلیه آب از خانهها است . وی گفت: روند بیماری کرونا در استان به کمک مردم کاهشی شده و امیدواریم مردم همچنان در رعایت جدی پروتکلها در کنارمان باشند .
شهرداری اهواز عذاب میکشد
در همین حال «موسی شاعری» شهردار اهواز هم به «ایران» گفت: در آبگرفتگی سال گذشته برای10 روز بسیاری از نقاط شهر 1.5 میلون نفری اهواز مشکل آبگرفتگی داشت ولی در حال حاضر آب در بسیاری از جاها فروکش کرده و تنها ساکنان کوی علوی با مشکلاتی در این زمینه مواجه هستند. وی تأکید کرد: ما همه تلاشمان را میکنیم تا مشکل هرچه زودتر رفع شود. شهردار اهواز خاطرنشان کرد: ما هم درکنار مردم غصه میخوریم و عذاب میکشیم. وی توضیح داد: خب واقعیت این است که اهواز سیستم دفع آبهای سطحی ندارد و شهرداری هم از عهده مخارجش برنمی آید. به گفته وی هزینه اجرای شبکه دفع آبهای سطحی اهواز براساس مطالعهای که در سال 88 انجام شد معادل یکهزار میلیارد تومان بود که انتظار میرود بر اساس قیمتهای روز حتی به 20هزار میلیارد تومان رسیده باشد. این در حالی است که بودجه شهرداری اهواز برای سال 99معادل 2 هزارو 500 میلیارد تومان بوده که جدا از 500 میلیارد تومان آن که اوراق مشارکت قطار شهری اهواز است یکهزار میلیارد تومان هم هزینههای جاری شهرداری است که به هیچ عنوان با سرمایهگذاری برای سیستم دفع آبهای سطحی همخوانی ندارد. وی تصریح کرد: ما از سال گذشته تاکنون تنها توانسته ایم مشکل نقاط فوق بحرانی دفع آبهای سطحی را حل کنیم، به همین دلیل امسال ماندگاری آب کم شد. وی خاطرنشان کرد: نیروهای عملیاتی شهرداری اهواز از روز جمعه گذشته هنوز به خانه هایشان نرفتهاند و تا امروز هم کماکان در آماده باش کامل هستند.
بارش مجدد در خوزستان
از سوی دیگر «محمد سبزه زاری» مدیرکل پیشبینی سازمان هواشناسی خوزستان با اشاره به هشدار سطح نارنجی برای روز چهارشنبه در خوزستان به «ایران» گفت: شدت بارشها به اندازه اوایل هفته نخواهد بود، ولی به دلیل رطوبت بالای خوزستان امکان بارشهای« تندری» در یک نقطه وجود دارد. وی افزود: روز پنجشنبه از شدت بارشها کاسته میشود.
نیم نگاه
استاندار خوزستان: استانداری آمادگی دارد به هر خانواری که به دلیل ورود فاضلاب به خانه شان امکان زندگی و رعایت پروتکل های بهداشتی راندارند محلی را برای زندگی موقت بدهد . مردم در هر شهری که با این مشکل مواجه هستند می توانند به فرمانداری ها یا هلال احمر می مراجعه کنند
شهردار اهواز: هزینه اجرای شبکه دفع آب های سطحی اهواز براساس مطالعه ای که در سال 88 انجام شد معادل یکهزار میلیارد تومان بود که بر اساس قیمت های روز به 20 هزار میلیارد تومان رسیده است . این در حالی است که بودجه شهرداری اهواز برای سال 99معادل 2 هزارو 500 میلیارد تومان بوده است
هدر رفت «آب سبز» با ساخت شهرهای نفوذناپذیر
ابوالقاسم حسینپور
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری کشور
مدیریت سیلابهای شهری از دو منظر مهم است. یکی مدیریت سیلاب در حوزه بالادست با آبخیزداری و آبخوانداری است که میتواند در سرشاخه کانونهای جمعیتی و مراکز سکونتی، سیلابها را مدیریت کند. این اقدام در دستور کار ما است و برای آن طرح «آبخیزداری و کاهش مخاطرات سیل در کانونهای جمعیتی شهری و روستایی کشور» را تدوین و به سازمان مدیریت بحران، وزارت کشور و مراجع مرتبط ارسال کردیم. امیدواریم به اجرای این طرح در برنامه توسعه هفتم کد و ردیف بودجه مستقل تخصیص یابد و بتواند متناسب با نیاز کشور در عرصهای بیش از ۴۰ میلیون هکتار حوزه آبخیز شهری کشور اجرا شود. این وسعت باید تحت پوشش برنامههای آبخیزداری و آبخوانداری قرار بگیرد. هماکنون هم سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور با توجه به منابع اعتباری اندکی که دراختیار دارد اقداماتی را در دست انجام دارد. از جمله اقدامات این سازمان میتوان به طرح آبخیزداری و کنترل سیلاب حوزه بالادست شهر ایلام، دروازه قرآن در حوزه شهر شیراز و ایجاد سازه کنترل سیلاب به شکل بند مشبک در حوزه آبخیز چالکرود دالخانی رامسر اشاره کرد. این نمونهها، از این منظر عنوان شد که اشاره شود اقداماتی از این دست در راستای ایمنسازی مراکز شهری و مدیریت سیلابهای شهری با راهکارهای آبخیزداری و آبخوانداری در دست اقدام است. مهمترین خواسته ما در این حوزه تصویب ردیف بودجه مستقل و دائمی برای انجام طرحهای آبخیزداری و آبخوانداری در ۴۰ میلیون هکتار است. موضوع دوم در حوزه مدیریت سیلابهای شهری در حوزه شهرسازی با اصلاح سامانه زهکشی و تخلیه سیلاب از بافتهای مسکونی شهری و سکونتگاههای کشور برمیگردد. در بعضی از شهرهای ما به واسطه گسترش بیش از حد سطوح عایق و نفوذناپذیر شهری، عرصههای جذب روانآب در شهر از بین رفته است. بنابراین با اندک بارشی که حتی در عرصههای طبیعی ما ایجاد سیلاب مخرب نمیکند، شهر و معابر دچار آبگرفتگی میشود و شهروندان با مشکلات زیادی روبهرو میشوند. این قضیه مربوط به حوزه آبخیز نیست و باید اصلاحاتی در سطح معابر و مجاری شهر برای تخلیه سیلابها انجام بگیرد. این کار در حیطه مسائل شهرسازی و مدیریت شهری است. خوشبختانه در بارندگیهای اخیر که بیشتر در مناطق غرب و جنوب غربی اتفاق افتاد، سیل مخربی در سطح حوزه آبخیز نداشتیم. اگر هم سیلابی جاری شد به واسطه اجرای فعالیتهای آبخیزداری و آبخوانداری کنترل شد. در نتیجه خسارت آنچنانی در عرصه طبیعی و تأسیسات زیربنایی بهوجود نیاورد. آن چیزی که بیشتر در این مرحله از بارشها و سیلاب مشهود است، آبگرفتگی شهرها بویژه در خوزستان از جمله شهر اهواز و ماهشهر و در برخی از مناطق بوشهر دیده میشود. این شهرها باید از طریق اصلاح سامانه زهکشی و تخلیه سیلابهای شهری در ساخت و سازهای شهری از یک شهر نفوذناپذیر و عایق به سمت شهرهای نفوذپذیر برود. به این معنا که بارشهایی که در پهنه شهرها اتفاق میافتد باید از طریق سطوح خیابانها و پیادهروهای نفوذپذیر و آسفالتهای جذبی به سفرههای زیرزمینی برود. شهرسازی باید به سمتی برود که حریم و عرصه شهرها کارکرد جذب و مدیریت سیلاب را داشته باشد. تا در زمان وقوع بارش آن نه تنها زندگی شهری مختل نشود بلکه به عرصههای شهری با توسعه فضای سبز هم کمک شود. با ایجاد این راهکارها علاوه بر رفع مخاطرات و مشکلات ناشی از تجمع سیلابها و آبگرفتگیها با ایجاد شهرهای نفوذپذیر امکان جذب و تغذیه و تقویت سفرههای زیرزمینی و آب سبز در عرصههای شهری ایجاد میشود.